İhtiyati Haciz (Çek) Yetkili Mahkeme
T.C.
Yargıtay
11. Hukuk Dairesi
Esas No:2015/13916
Karar No:2015/13698
K. Tarihi:21.12.2015
MAHKEMESİ : ASLİYE TİCARET MAHKEMESİAsliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 04/11/2014 tarih ve 2014/540-2014/540 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi borçlular vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
İhtiyati hacze itiraz eden borçlular vekili, müvekkillerinin gıyabında evrak üzerinden yapılan inceleme neticesinde ….Bankası … … Şubesi’ne ait …. tarafından hamiline keşide edilen 20.10.2014 keşide tarihli 41.000,00 TL bedelli çekten kaynaklı alacak nedeniyle ihtiyati haciz kararı verildiğini, müvekkillerinin ihtiyati hacze dayanak çekte ciranta olarak göründüğünü, müvekkil şirketin merkezi ve müvekkil ….’in yerleşim yeri adresinin …. olduğunu, mahkemenin ihtiyati haciz kararı verilmesi hususunda yetkili olmadığını, çekte yer alan imzaların müvekkil şirket yetkilisi ve müvekkil ….’e ait olmadığını ileri sürerek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İhtiyati haciz isteyen alacaklı vekili, itirazın yersiz olduğunu savunarak reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; ihtiyati haciz kararına dayanak yapılan çekin ….. Şubesi’ne ait olduğu, keşidecisinin …., cirantaların ihtiyati hacze itiraz eden borçlular olduğu, çekin …. Bankası …. Şubesi’ne ibraz edildiği, çekin ibraz edildiği banka şubesince ödeneceği, ibraz edilen şubenin mahkemenin yetki sınırları içerisinde bulunduğu, bu nedenle mahkemenin ihtiyati haciz kararı verilmesi yönünden yetkili sayılacağı, ihtiyati hacze yönelik diğer itirazların İİK’nın 265. maddesinde sayılan itiraz sebepleri dahilinde bulunmadığı gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiştir.
Kararı, ihtiyati hacze itiraz eden borçlular vekili temyiz etmiştir.
Talep, çeke dayalı ihtiyati haciz kararına itiraz istemine ilişkin olup, mahkemece itiraz eden borçlular vekilinin yetkiye dair itirazının reddine karar verilmiştir.İİK’nın 258. maddesinde ihtiyati hacze 50. maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verileceği belirtilmiş, aynı yasanın 50. maddesiyle “Para veya teminat borcu için takip hususunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile tatbik olunur.
Şu kadar ki, takibe esas olan akdin yapıldığı icra dairesi de takibe salahiyetlidir.” şeklindeki düzenleme uyarınca ihtiyati hacizde yetkili mahkemenin belirlenmesi hususunda HMK’nın yetkiye ilişkin hükümlerine atıfta bulunulmuştur.Kambiyo senetlerinden doğan alacaklar aranacak alacak niteliğinde olduğundan bu alacaklar için 6098 sayılı TBK’nın 89/1. (818 Sayılı BK’nın 73/1) hükmü uygulanamaz. Çekten kaynaklanan borcun alacaklısı borçlunun yerleşim yerinde, birden fazla borçlu bulunması halinde borçlulardan birinin yerleşim yerinde, çekin keşide yerinde, ödeme yerinde (6102 sayılı TTK’nın 781/2 fıkrası uyarınca çekte açıklık yoksa, muhatabın ticaret unvanı yanında gösterilen yer ödeme yeri sayılır. Muhatabın ticaret unvanı yanında birden fazla yer gösterildiği takdirde, çek, ilk gösterilen yerde ödenir. Böyle bir açıklık ve başka bir kayıt da yoksa, çek muhatabın merkezinin bulunduğu yerde ödeme yeri sayılır.) ihtiyati haciz talebinde bulunabilir.
Somut olayda, ihtiyti hacze konu çek …. Şubesi’ne ait olup dosya kapsamındaki belgelerden çekin keşidecisi olan borçlu ….’in yerleşim yerinin …., itiraz eden borçlular …’in yerleşim yeri ile ….’nin merkezinin … olduğu anlaşılmaktadır. Açıklanan bu hususlar karşısında çekin ibraz edildiği banka şubesinin yargı sınırları dahilinde yer alan mahkemenin ihtiyati haciz kararı verilmesi hususunda yetkisi bulunmamaktadır. Bu durum karşısında ihtiyati hacze yetki yönünden itiraz eden borçlular … ile ….’nin itirazının kabulü yerine yazılı gerekçeyle reddi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz eden ihtiyati hacze itiraz eden borçlular vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün ihtiyati hacze itiraz eden borçlular … ve …. yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 21/12/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
İhtiyati hacze itiraz eden borçlular vekili, müvekkillerinin gıyabında evrak üzerinden yapılan inceleme neticesinde ….Bankası … … Şubesi’ne ait …. tarafından hamiline keşide edilen 20.10.2014 keşide tarihli 41.000,00 TL bedelli çekten kaynaklı alacak nedeniyle ihtiyati haciz kararı verildiğini, müvekkillerinin ihtiyati hacze dayanak çekte ciranta olarak göründüğünü, müvekkil şirketin merkezi ve müvekkil ….’in yerleşim yeri adresinin …. olduğunu, mahkemenin ihtiyati haciz kararı verilmesi hususunda yetkili olmadığını, çekte yer alan imzaların müvekkil şirket yetkilisi ve müvekkil ….’e ait olmadığını ileri sürerek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İhtiyati haciz isteyen alacaklı vekili, itirazın yersiz olduğunu savunarak reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; ihtiyati haciz kararına dayanak yapılan çekin ….. Şubesi’ne ait olduğu, keşidecisinin …., cirantaların ihtiyati hacze itiraz eden borçlular olduğu, çekin …. Bankası …. Şubesi’ne ibraz edildiği, çekin ibraz edildiği banka şubesince ödeneceği, ibraz edilen şubenin mahkemenin yetki sınırları içerisinde bulunduğu, bu nedenle mahkemenin ihtiyati haciz kararı verilmesi yönünden yetkili sayılacağı, ihtiyati hacze yönelik diğer itirazların İİK’nın 265. maddesinde sayılan itiraz sebepleri dahilinde bulunmadığı gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiştir.
Kararı, ihtiyati hacze itiraz eden borçlular vekili temyiz etmiştir.
Talep, çeke dayalı ihtiyati haciz kararına itiraz istemine ilişkin olup, mahkemece itiraz eden borçlular vekilinin yetkiye dair itirazının reddine karar verilmiştir.İİK’nın 258. maddesinde ihtiyati hacze 50. maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verileceği belirtilmiş, aynı yasanın 50. maddesiyle “Para veya teminat borcu için takip hususunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile tatbik olunur.
Şu kadar ki, takibe esas olan akdin yapıldığı icra dairesi de takibe salahiyetlidir.” şeklindeki düzenleme uyarınca ihtiyati hacizde yetkili mahkemenin belirlenmesi hususunda HMK’nın yetkiye ilişkin hükümlerine atıfta bulunulmuştur.Kambiyo senetlerinden doğan alacaklar aranacak alacak niteliğinde olduğundan bu alacaklar için 6098 sayılı TBK’nın 89/1. (818 Sayılı BK’nın 73/1) hükmü uygulanamaz. Çekten kaynaklanan borcun alacaklısı borçlunun yerleşim yerinde, birden fazla borçlu bulunması halinde borçlulardan birinin yerleşim yerinde, çekin keşide yerinde, ödeme yerinde (6102 sayılı TTK’nın 781/2 fıkrası uyarınca çekte açıklık yoksa, muhatabın ticaret unvanı yanında gösterilen yer ödeme yeri sayılır. Muhatabın ticaret unvanı yanında birden fazla yer gösterildiği takdirde, çek, ilk gösterilen yerde ödenir. Böyle bir açıklık ve başka bir kayıt da yoksa, çek muhatabın merkezinin bulunduğu yerde ödeme yeri sayılır.) ihtiyati haciz talebinde bulunabilir.
Somut olayda, ihtiyti hacze konu çek …. Şubesi’ne ait olup dosya kapsamındaki belgelerden çekin keşidecisi olan borçlu ….’in yerleşim yerinin …., itiraz eden borçlular …’in yerleşim yeri ile ….’nin merkezinin … olduğu anlaşılmaktadır. Açıklanan bu hususlar karşısında çekin ibraz edildiği banka şubesinin yargı sınırları dahilinde yer alan mahkemenin ihtiyati haciz kararı verilmesi hususunda yetkisi bulunmamaktadır. Bu durum karşısında ihtiyati hacze yetki yönünden itiraz eden borçlular … ile ….’nin itirazının kabulü yerine yazılı gerekçeyle reddi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz eden ihtiyati hacze itiraz eden borçlular vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün ihtiyati hacze itiraz eden borçlular … ve …. yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 21/12/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.