Yabancı Mahkemelerin Verdiği Boşanma Kararlarının Tenfizi Nasıl Yapılır?

 

Tenfiz , yabancı mahkeme kararının , Türk Mahkemeleri tarafından uygulanabilir  (icra edilebilir ) kabul edilmesidir. Aile Mahkemesinin verdiği tenfiz kararı kesinleştikten sonra yabancı mahkemenin verdiği boşanma kararının Türk Hukukunca uygulanabilmesi ve nüfus kayıtlarına boşanmanın işlenebilmesi mümkün olur.

Tenfiz davasında aile mahkemesi görevlidir. Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde Aile Mahkemesi sıfatına sahip asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkemeler ise tenfiz davasında davalı olan kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri , Türkiye’de yerleşim yeri yoksa geçici yerleştiği yer mahkemesinden , o da yoksa Ankara , İstanbul veya İzmir mahkemelerinin birinden istenebilir.
Tenfiz davası dilekçesinde şu evraklar dava dilekçesine eklenir :
-Yabancı mahkeme ilamının o ülke makamlarınca usulen tasdik edilmiş aslı veya ilamı veren yargı organı tarafından tasdik edilmiş örneği ve onanmış tercümesi
-İlamın kesinleştiğini gösteren ve o ülke makamlarınca usulen tasdik edilmiş yazı veya belge ile onanmış tercümesi
Tenfiz Davasının Şartları
1)Ortada Yabancı Mahkeme Kararı Bulunmalıdır
Dava konusu boşanma kararı , mahkeme kararı niteliğinde olmalıdır. Bunun anlamı taraflar hakkında verilen boşanma kararı yabancı ülkenin mahkemesince verilmiş olmalıdır. Eğer boşanma kararı , kilise , belediye , valilik , kaymakamlık gibi mahkeme olmayan organlarca verildi ise bu boşanma kararına dayanarak tenfiz kararı verilemez.
2)Yabancı Mahkeme Kararı Kesinleşmiş Olmalıdır
Tenfiz kararı verilebilmesi için yabancı mahkeme kararının kesinleştiğini gösteren ve o ülke makamlarınca usulen onanmış yazı veya belge ile onanmış tercümesi eklenir. Bu yazı veya belgede apostil şerhi yeterlidir.
3)Yabancı Mahkeme Kararı Kamu Düzenine Aykırı Olmamalıdır
Yabancı Mahkeme kararı , Türk Hukuk düzeninin temelini teşkil eden kendisinden vazgeçilemeyecek değerlerin ihlal etmemelidir. Böyle bir yabancı boşanma kararı hakkında tenfiz kararı verilemez. Buna örnek olarak yabancı mahkeme kararında  anayasada düzenlenen hak ve özgürlüklerin  , adil yargılanma ve savunma hakkının , genel ahlaka ve Türk hukuk düzenin temeli sayılan ilkelerin dikkate alınmaması halinde sözkonusu yabancı karar hakkında tenfiz kararı verilemez.
4)Karşılıklılık (Mütekabiliyet) Bulunmalıdır
-Türkiye Cumhuriyeti ile ilamın verildiği devlet arasında karşılıklılık esasına dayanan bir anlaşmanın bulunması halinde tenfiz kararı verilebilir.
-Bunun dışında Türkiye Cumhuriyeti ile ilamın verildiği devlette Türk Mahkemelerinden verilmiş ilamların tenfizini mümkün kılan bir kanun hükmünün bulunması durumunda da tenfiz kararı verilebilir.
-Bunun dışında Türkiye Cumhuriyeti ile ilamın verildiği devlette Türk Mahkemelerinden verilmiş ilamların tenfizini mümkün kılan fiili uygulamanın bulunması halinde de tenfiz kararı verilebilir.
5) İtiraz edilmemiş olmalıdır
-Tenfiz davasının davalısının yabancı mahkemeye usulune uygun bir şekilde çağrılmadığı ile ilgili Türk Mahkemesine itiraz etmemiş olmalıdır.
– Tenfiz davasının davalısının yabancı mahkemede usulüne uygun bir şekilde temsil edilmediğine ilişkin Türk Mahkemesine itiraz etmemiş olmalıdır.
– Tenfiz davasının davalısının yabancı mahkemede kanunlara aykırı şekilde gıyabında veya yokluğunda hüküm verilmedine ilişkin Türk Mahkemesine itiraz etmemiş olmalıdır.
Yukarıda zikredilen üç konu hakkında tenfiz davasının görüldüğü Türk Mahkemesine itiraz edilmemiş olmalıdır. Eğer bu üç konu hakkında itiraz edilirse hakim tenfiz davasının reddine karar verecektir.